Μοναξιά: Αλλαγές & Αντιμετώπιση

Αλλαγές

Το ανθρώπινο είδος αναπτύχθηκε και μετατράπηκε σε κοινωνικό, πιθανότατα γιατί οι (προ)ιστορικοί μας πρόγονοι περνούσαν από τεράστιο κίνδυνο ζώντας μόνοι. Κάποιοι ειδικοί θεωρούν ότι το σκληρό αίσθημα της μοναξιάς γεννήθηκε πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια ως μία μορφή σήματος που μας “σπρώχνει” στο να αναζητήσουμε γρήγορα για συντροφιά.

Με τη χρόνια μοναξιά, η αγχώδης αντίδραση μπορεί να προβεί βλαβερή για εμάς, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που ο φόβος μπορεί να γίνει από μια σωτήρια αντίδραση σε μια μόνιμη ψυχική πάθηση. «Τα μικρά, παροδικά επεισόδια κρίσεων μοναξιάς πραγματικά κινητοποιούν τους ανθρώπους να αναζητήσουν κοινωνικές συνδέσεις», ανέφερε η Άνα Φίνλεϊ, μεταδιδακτορική ερευνήτρια που ειδικεύεται στη γήρανση, στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν. «Όμως στα χρόνια επεισόδια μοναξιάς αυτό στρέφεται τελικά εναντίον μας», αφού οι άνθρωποι ξεκινούν να νιώθουν αποκλεισμένοι, πράγμα που τους κάνει να αισθάνονται δυσαρέσκεια ή και φόβο προς τις κοινωνικές επαφές.

Οι μελέτες φανερώνουν ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται αντιμέτωποι με χρόνια μοναξιά είναι υπερευαίσθητοι σε αρνητικές λέξεις που αφορούν την κοινωνική ζωή, π.χ. «απόρριψη» και «δυσάρεστος», ακόμη και σε εκφράσεις του προσώπου που εκφράζουν αρνητικά συναισθήματα. Επιπρόσθετα αντιδρούν με δυσθυμία σε φωτογραφίες αγνώστων που είναι σε ευχάριστες κοινωνικές εκδηλώσεις και θεωρούν πως τέτοιου είδους δραστηριότητες δεν μπορούν να κάνουν τους ίδιους να περάσουν ωραία.

Σε νευρολογικό επίπεδο, η χρόνια μοναξιά σχετίζεται με μεταβολές στα μέρη του εγκεφάλου που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της «κοινωνικής ευφυΐας», της αυτοσυνείδησης και της διαχείρισης των συναισθημάτων. Αν και οι ειδικοί δεν μπορούν να δηλώσουν με βεβαιότητα ότι ένα υποκειμενικό συναίσθημα μπορεί να προξενήσει βλάβες σε τόσο κρίσιμο επίπεδο, γνωρίζουν ωστόσο ότι μπορεί να πυροδοτήσει αντιδράσεις που ξυπνούν το ανοσοποιητικό σύστημα με τρόπο που μεγαλώνει τον κίνδυνο εμφάνισης φλεγμονών. Επίσης, οι ειδικοί έχουν από καιρό συνδέσει τη μοναξιά με τη νόσο Αλτσχάιμερ και άλλους τύπους άνοιας. Μια μελέτη που αναρτήθηκε πέρυσι υπονοεί πως η μοναξιά μπορεί να σχετίζεται και με τη νόσο Πάρκινσον.

Αντιμετώπιση

Ένας από τους πιο κοινούς τρόπους αντιμετώπισης είναι και ο προφανέστερος: προσπαθήστε να αποκτήσετε καινούργιους φίλους. Ομαδικά σπορ, τέχνη, εθελοντισμός, ό,τι σας κάνει να είστε σε χώρους με άλλα άτομα, με τα οποία έχετε ένα ενδιαφέρον από κοινού και βοηθούν να δημιουργηθεί μια «κοινή ταυτότητα».

Η άλλη λύση είναι η ανάπτυξη κοινωνικών συμπεριφορών και τρόπων σκέψης μέσω της συνήθειας. Ζητώντας την ενδεδειγμένη βοήθεια, το υποκείμενο μπορεί να ανακαλύψει από που πηγάζει το πρόβλημα βρίσκοντας τι είναι εκείνο που το δυσκολεύει να αποκτήσει επαφές και προσπαθώντας να το επεξεργαστεί.